André Speksnijder is voormalig directeur en senior adviseur bij ABT en momenteel werkzaam als projectmanager bij PALLAS. Hij is daarnaast gastdocent ‘Constructieve veiligheid’ bij de post-hbo opleiding Bouwprocesmanagement van SKOOB. Speksnijder vertelt: “Het motto dat we vanuit ABT hebben en ik ook: als je kunt delen, kun je ook vermenigvuldigen. Dus alles wat wij innoveren binnen ABT moet je vooral delen met de markt. Niet om te laten zien ‘kijk ons nou eens even!’, maar meer om te hopen dat anderen daarop willen aanhaken. Want als je erop aan kunt haken, en je gaat halen en brengen, dan gaat de innovatiecurve niet langzaam, maar in een steile lijn omhoog.”

“Als je kunt delen, kun je ook vermenigvuldigen”

SKOOB biedt je ontwikkeling aan door praktijk en theorie aan elkaar te koppelen

Speksnijder legt uit wat zijn functies binnen ABT inhouden: “Als senior adviseur heb ik verschillende projecten in de gebouwde omgeving. Van een spoorbrug tot een gebouw. Ik heb mogen bijdrage aan gave projecten zoals een spoorbrug van 160 meter bouwen over het Van Starkenborghkanaal. Of zoals nu aan de ontwikkeling van 140.000 m2 woningen in Amsterdam.

Ik werk mee en geef dus inhoudelijke bijdrage aan projecten in de infra en gebouwde omgeving. Dus van laboratoria naar gebouwen tot bruggen en tunnels. Vanuit deze functie werk ik zowel aan de klant kant als de inhoudelijke en contractuele kant.

Vanuit de rol als directeur ben ik met name operationeel verantwoordelijk voor de projecten en de Finance kant van onze organisatie.”

Constructeur in de bouw

Speksnijder neemt in zijn module ‘Constructieve Veiligheid’ de cursisten mee in de wereld van een constructeur. Hij legt uit: “Ik geef aan wat de dilemma’s zijn en hoe belangrijk we zijn als schakel. Maar ook hoe belangrijk de samenwerking is tussen uitvoering en engineering om zodoende een succesvol project op te leveren. Hoe maak je verbinding tussen de bouw en het ontwerp?”

Hoe waarderen de cursisten van SKOOB de module? De meeste feedback krijgt Speksnijder op de voorbeelden die hij noemt. “Ik kan putten uit een enorme fotocollectie van allerlei schades en dus aangeven: hier ging het fout. Maar ik kan ook uitleggen waarom het fout ging. Dat vinden studenten ontzettend interessant omdat ze daarvan leren.”

Wat leert Speksnijder zelf als gastdocent? “Met name hoe de cursisten vanuit de praktijk kijken naar een constructeur en waar ze tegenaan lopen. Dan daag ik ze uit en vraag: hoe gaat het bij jou op het project? Dan krijg je soms als antwoord: ‘Ik heb een hoop gedoe met die mensen want ze zijn te laat en hoe werkt dit dan en dat?’ Daarbij kan ik ze dus verder helpen.”

Daarnaast behandelt Speksnijder vragen zoals ‘wat is de rol en het takenpakket van de constructeur in het proces? Waar begint en eindigt die? Hoe kun je daar invloed op uitoefenen? Speksnijder: “Dat is feitelijk wat ik ongeveer doceer tijdens het college. Eigenlijk vanuit de intrinsieke motivatie om bruggenbouwer te zijn tussen procesmanager en techneuten.”

Opleiding koppelt praktijk en ontwikkeling

Als Speksnijder de post-hbo opleiding Bouwprocesmanagement in twee woorden zou mogen omschrijven, welke zijn dat? “Dat zijn de woorden praktijk en ontwikkeling. Ik denk dat het voor iedereen belangrijk is dat je jezelf blijft ontwikkelen.

Stilstaan is achteruitgaan. De wereld en onze markt om ons heen ontwikkelen zich razendsnel. Dus je moet je blijven ontwikkelen. Als je jezelf niet ontwikkelt dan ga je eigenlijk achteruit. Wil je groeien dan moet je jezelf ook ontwikkelen.

SKOOB biedt je deze ontwikkeling aan. Het is voor iedereen een kans om praktijk en theorie aan elkaar te koppelen. En het is een middel om je op persoonlijk vlak te ontwikkelen.”

Persoonlijke visie bouw

Speksnijder: “Ik vind leren én blijven ontwikkelen heel belangrijk. En als je dat samen kunt doen is dat nog leuker ook. Zeker ook met andere bloedgroepen bij elkaar. Dan leren we nieuwe dingen ontdekken en ontstaat er innovatie. Ik zie mezelf dan ook als een bruggenbouwer die graag verbinding legt tussen verschillende rollen, groepen en disciplines.

Vanuit mijn functie als directeur kan ik invloed uitoefenen op de koers van de organisatie. Dat moet je wel doen vanuit een bepaald draagvlak. Voor de input van het jaarplan zijn we begonnen met brainstormen. We hebben gekeken en geluisterd naar mensen die ons inspireren zoals hoogleraar Jan Rotmans. Hij is één van de oprichters van de stichting Urgenda. Dit is een Nederlandse actiegroep die zich ten doel stelt om Nederland sneller duurzaam te maken. Daarnaast ook een stedebouwkundig hoogleraar die ons meegenomen heeft naar de stad van de toekomst.

In beide verhalen komen de onderwerpen duurzaamheid en klimaatverandering sterk terug. Hoe kunnen we vanuit onze rol in de bebouwde omgeving het proces van klimaatverandering vertragen, stoppen en misschien zelfs omkeren? Dit zijn vragen die mij bezighouden. Hoe kunnen we als ABT deze doelstellingen vanuit onze expertise vormgeven?

We kunnen niet de hele wereld veranderen, maar we kunnen wel ons steentje bijdragen. En dan zie ik het als een persoonlijke missie, maar ook als een missie van ABT om via onze advisering een positief maatschappelijke impact te kunnen hebben. Niet als een soort verkooppraatje, maar omdat het gewoon moet. Dit is op het hoogste niveau mijn persoonlijke missie. Dit is de koers die we nu varen en we zitten in de transitie om daar te komen en die we vastgesteld hebben met een mooie groep ABT’ers.

Ik zou willen dat wij als ingenieursbureaus in Nederland samen de ontwikkelingen voor een duurzame bebouwde omgeving op gaan pakken. Want als we als ‘BV Nederland’ samen ontwikkelen dan zal die ontwikkeling nog veel sneller gaan. En ik snap dat we allemaal een belang hebben omdat je van een andere organisatie bent.

Het is misschien wachten op de tijd dat geld geen waarde meer heeft. Dat het niet meer gaat over geld maar over waarden. Dat je niet bezig gaat met welvaart maar dat het draait om welzijn. Dat duurt nog even. Maar op het moment dat je die transitie maakt dan ga je met elkaar ontwikkelen. Ik weet zeker: dan kunnen we als Nederland de hele wereld verslaan!”

Opleiding in de bouw

“Ik ben betrokken geraakt bij SKOOB door Jan Pieter van Dalen. We zijn heel lang geleden met elkaar in contact gekomen via een werkgerelateerd project bij de Rijksuniversiteit van Groningen. Jan Pieter was toen aanspreekpunt en wij vervulden vanuit de constructieve kant een bijdrage. Sindsdien hebben we contact met elkaar gehouden.

Jan Pieter belde mij op met de vraag: ‘Wij zijn bezig om een cursus Bouwprocesmanagement op te zetten voor SKOOB. Zou je het interessant vinden om het vak Constructie te geven?’ In eerste instantie stond ik er een beetje sceptisch tegenover.

Ik reageerde: het vak Constructie geven? Ik kan een prima verhaal vertellen over mechanica en constructieleer. Maar ik kan niet in een middagje een constructeur klaarstomen en daarna tegen de cursisten zeggen: nu ben je ook constructeur. Mensen studeren er 4 à 5 jaar voor om constructeur te worden.

Jan Pieter antwoordde dat dat dus niet de bedoeling was. Dus ik vroeg: wat wil je nu eigenlijk echt? Wat wil je ze meegeven? Jan Pieter antwoordde of ik de mensen mee wilde nemen in de wereld van een constructeur. Dat kon ik wel doen. Daarover doorpratend zaten we al redelijk snel op 1 lijn. Ik heb wat voorzetjes gedaan over wat ik zou willen vertellen.

Ik vertel ze over mijn ervaringen en ik hoop dat de cursisten hun ervaringen aan mij willen vertellen. Dat ik er wijzer van word en dat zij er wijzer van worden. En dat is tot op heden elke keer nog zo gebleken. En daarom vind ik het nog steeds heel leuk om gastdocent te zijn en daarom wil ik er ook mijn tijd en energie in steken. Want het klinkt heel egoïstisch: ik wil er zelf ook beter in en van worden.”

Onderscheidend vermogen opleiding

“Ik weet wel dat je meerdere cursussen kunt volgen op het gebied van bouwprocesmanagement maar die zijn vrij theoretisch opgezet. Voor mij is het onderscheidend vermogen van SKOOB dat ze veel meer gericht zijn op het vak en dat je zit met zielsverwanten uit hetzelfde vak. Het is dus niet een algemeen theoretisch verhaal, maar het is ook een praktisch gerichte opleiding op niveau.

Als je kijkt naar procesmanager in z’n algemeenheid dan kun je daar hele theoretische bomen over opzetten. En dat is voor heel veel mensen niet te volgen. Die willen weten van: oké, maar hoe doe ik dat dan voor mijn vak?

Ik neem als voorbeeld het vak systemengineering wat ik ooit bij een andere werkgever heb mogen geven voor Bouwend Nederland, het komt trouwens ook terug in deze opleiding in de opleiding. Systemengineering is een tool om heel gestructureerd door je processen heen te lopen. Allerlei ingewikkelde definities over eisenbomen, functiebomen, functievrij specificeren, verifiëren etc… waardoor je door de bomen het bos niet meer ziet. Als je dat vertelt tegen een werkvoorbereider of uitvoerder dan hebben ze zoiets van ‘Waar hebben we het hier allemaal over?!, we moeten toch iets bouwen?’ Totdat je met elkaar een case gaat doen over hoe dit werkt in de praktijk. Dan blijkt het geen rocketscience en ligt het meer aan begrip van de definitie waardoor het verband met de praktijk kan worden gelegd.

Dit is wat ik bedoel met het onderscheidend vermogen van deze opleiding. Theorie en praktijk bij elkaar brengen op hetzelfde niveau.”

Procesmanager in de bouw

Speksnijder: “Een project draait om 3 pijlers: inhoud, proces, mens. Je kunt nog zo’n flitsend proces bedenken maar je weet ook, de mens kan er inhoud aan geven. Maar als de mens zegt: ‘Leuk zo’n proces dat jij bedacht hebt, maar daar ben ik het niet mee eens’ dan werkt het niet.

Een proces vormgeven, betekent dat de mens het proces moet accepteren. En dat stukje is het allerbelangrijkste in ons vak. Een procesmanager gaat veel meer over de vraag hoe je met mensen omgaat in plaats van: hoe ga ik dat proces organiseren.

Het draait in de bouw om mensen. Hierbij zijn de processen ondersteunend en de mens is leidend, dus niet andersom. Dat principe werkt mogelijk in een fabriek met veel repeterende activiteiten. Wij werken allemaal met hoogopgeleide professionals en die moeten ook de vrijheid kunnen krijgen om hun eigen richting te bepalen binnen bepaalde randvoorwaarden.

De mens centraal stellen, het proces ondersteunend laten zijn en dan komt de inhoud vanzelf goed.”

Bekijk de verrassende antwoorden van onze alumni over onze opleiding Bouwprocesmanagement: