Opleiding Interne Kwaliteitsborging (IKB)
De interne kwaliteitsborger is een regisseur van kwaliteit van binnenuit, een bouwprocesmanager. Iemand die specifiek op het gebied van kwaliteit zorgdraagt dat voor het project aan de vereiste prestaties wordt voldaan. Daarom wordt deze specifieke training IKB ook gegeven vanuit SKOOB, als onafhankelijk opleidingsinstituut voor interne kwaliteitsborgers.
Met de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op 1 januari 2024 wordt een nieuwe taak in het bouwproces geïntroduceerd: de kwaliteitsborger, een onafhankelijke private toezichthouder op de bouw. Een kwaliteitsborger – een bedrijf of organisatie – zal moeten voldoen aan bij de wet vastgestelde eisen op het gebied van kwaliteitszorg en tevens medewerkers in dienst moeten hebben met de vereiste kennis en kunde.
Naast de officiële onafhankelijke externe kwaliteitsborger, wordt er vanuit diverse instrumenten ook een nadrukkelijk beroep gedaan op interne kwaliteitsborgers (IKB-ers). Dit zijn personen die vanuit het eigen bedrijf (dit geldt voor de gehele keten, zowel bouwbedrijf, installatiebedrijf, onderaannemer en toeleverancier) de specifieke taak hebben om de kwaliteitsaanpak voor projecten te stroomlijnen. En daarnaast zorg te dragen voor de juiste invulling van kwaliteit en het verkrijgen van de vereiste bewijslast.
De kwaliteitsborger
Een kwaliteitsborger beoordeelt op basis van informatie van de bouwer, zijn adviseurs en overige betrokkenen en eigen bevinding of sprake is van een gerechtvaardigd vertrouwen dat het bouwwerk voldoet aan de wet- en regelgeving. In aanvulling daarop (als dit privaatrechtelijk zo is georganiseerd) controleert de kwaliteitsborger ook of aan de eisen die contractueel zijn afgesproken.
Deze manier van werken maakt dat goede, transparante en tijdige informatie van de bouwer aan de kwaliteitsborger essentieel is om dit proces zo goed mogelijk te laten verlopen. Een goede interne kwaliteitsborging van de bouwer zelf garandeert een effectief proces in termen van tijd, kwaliteit en kosten.
Luigi Poppe, eigenaar van Poppe Bouwmanagement, adviseert en begeleidt bouwbedrijven bij de uitvoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Hij volgde de opleiding Interne Kwaliteitsborging van SKOOB om inhoudelijk zicht te krijgen op de veranderingen die door de Wkb gaan plaatsvinden. Wat heeft Poppe aangepast in zijn werkwijze naar aanleiding van de opleiding? Legt hij nu op een andere manier gegevens vast?
Poppe omschrijft de kracht van de opleiding Interne Kwaliteitsborging dat je met een andere bril leert kijken naar kwaliteit. Hij legt daarbij de nadruk op het beoordelen van risicovolle onderdelen binnen het bouwproces.
Poppe: “Eerder had ik nooit écht die bril op: waar liggen nu daadwerkelijk die risico’s? Door de opleiding ben ik me bewuster geworden van het goed borgen van kwaliteit. Want eerder vertrouwden we er gewoon op en dachten: we doen het goed want we doen het al jaren op deze manier.
Maar de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen zorgt ervoor dat je met een vernieuwde blik moet gaan kijken én handelen. Dus toch nóg een keer dat proces en de keuringsformulieren onder de loep nemen, samen met de onderdelen vastlegging en dossiervorming.
Dus het meeste dat ik geleerd heb van de opleiding is het onderdeel risicobeoordeling met daarin het maken van een borgingsplan. Maar ook: hoe vertaal je dit borgingsplan door in een daadwerkelijke keuring op de werkvloer.”
Deze opleiding is gericht op de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de rol van interne kwaliteitsborger goed in te kunnen vullen. Dan gaat het om:
- Basale kennis over bouwregelgeving en de nieuwe regels voor private kwaliteitsborging, aansporen van toetsers (ontwerpers, adviseurs).
- Kennis van de specifieke eisen die aan het proces van kwaliteitsborging worden gesteld: risicoanalyse, borgingsplan en verplichte informatievoorziening.
- Kennis over de gehele keten van het bouwproces, zicht op alle actoren en de positie van kwaliteitsborging in de eigen organisatie.
- Het boordelen van bouwplannen en nieuwe vaardigheden die nodig zijn om de rol van interne kwaliteitsborger goed te kunnen vervullen.
Afgesloten wordt met het maken van een eigen praktijkopdracht die beoordeeld wordt. Na het goed afronden hiervan ontvangt de deelnemer een certificaat interne Kwaliteitsborging (IKB), waarmee hij/zij zich als IKB-er kan profileren bij een bouwer.
Doelgroep
De opleiding Interne Kwaliteitsborging is primair bedoeld voor de medewerkers van zowel bouwbedrijf, installatiebedrijf, onderaannemer als toeleverancier. Dit kunnen zijn KAM-coördinatoren, projectleiders, werkvoorbereiders en allround uitvoerders.
Vereiste vooropleiding/ervaring
Het is uitdrukkelijk bijscholing om de keuringsvereisten en gevraagde bewijslast vanuit de externe kwaliteitsborger te kunnen aanbieden/optimaliseren. Hiervoor is ervaring c.q. aansluiting bij de bouwpraktijk benodigd; de eis is dan ook dat deelnemers minimaal 5 jaar projectervaring hebben.
Soheil Foroutanian, Coördinator Planontwikkeling en Tendermanagement bij Hemubo, heeft de opleiding Interne Kwaliteitsborging (IKB) gevolgd. Hierdoor heeft hij inhoudelijk zicht gekregen op de veranderingen die door de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaan plaatsvinden. Foroutanian: “Als bedrijf wilden we graag weten welk effect de Wkb heeft op de uitvoering van onze werkzaamheden en aan welke regelgeving wij moeten voldoen. Ik kwam er al snel achter dat als de Wkb in zijn volledige hoedanigheid in werking treedt, dat het een dusdanige impact heeft op onze projecten, dat we ons daar écht op moeten voorbereiden.”
De opleiding Interne Kwaliteitsborging heeft Foroutanian geholpen om klaar te zijn voor de toekomst van het aantoonbaar bouwen. Hij volgde de opleiding samen met nog twee andere collega’s van Hemubo.
Foroutanian: “Mijn insteek was om kennis op te doen van de Wkb. Ik was heel erg benieuwd naar de veranderingen die door deze wet gaan plaatsvinden. Maar ook om erachter te komen wat voor invloed de Wkb heeft op mijn werk. De kennis die ik geleerd heb tijdens de opleiding heb ik doorgegeven aan mijn collega’s. Zij weten nu ook waar ze rekening mee moeten houden.”
Studiebelasting
Voor deze opleiding gelden in totaal 84 studie-uren, waarvan 24 contacturen en 60 uren voor thuisstudie en uitwerking van de praktijkopdracht.
Blok 1: Context / Introductie
Les 1: Introductie
Door kerndocent Hajé van Egmond of Jan Pieter van Dalen
- Introductie
- Omgevingswet
- Kwaliteitsborging – algemeen
- Uitleg praktijkopdracht
Les 2: Regelgeving: Bouwtechnische voorschriften (BBL) hoofdlijn
Door gastdocent Joost Vos
- Technische bouwregelgeving
- Verdiepingsslag Bouwbesluit-eisen
- Dossiervorming
Blok 2: Regelgeving en rollen
Les 3: Rol externe kwaliteitsborger
Door gastdocent Roy de Olde – Oculus
- Toetsen en toezicht
- Dossiervorming
- Proces van beoordeling
- Uitleg praktijkopdracht
Les 4: Bouwproces, kwaliteits- en risicomanagement, instrumenten
Door kerndocent Jan Pieter van Dalen
- Het ideale bouwproces
- Kwaliteitsmanagement
- Bouwkwaliteit
Blok 3: Praktijkaanpak
Les 5: Praktijkuitwerking
Door gastdocenten Emile Jansen/Jurgen Slippens, Nieman RI
- Kwaliteitsniveau publiek-privaat
- Van ontwerp naar as built
- Transparantie en aantoonbaarheid
- De omgekeerde bewijslast
Les 6: Rollenspel
Door kerndocent Erik Faasen – Faasen training en coaching
Vaardigheden: met jezelf aan de slag
Blok 4: Afronding
Op de laatste lesdag vinden de volgende activiteiten plaats:
A. Er wordt een kennistoets afgenomen.
B. Verdediging van de praktijkopdracht.
* Indien zowel de toets als de eindopdracht een voldoende of meer oplevert ontvangt de deelnemer een certificaat.
Hajé van Egmond
De cursusleider van deze IKB-opleiding onder SKOOB is in handen van Hajé van Egmond. Hajé is werkzaam bij de directie Bouwen & Energie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en al een groot aantal jaren bezig met kwaliteitsborging.
Jan Pieter van Dalen
Tweede kerndocent is Jan Pieter van Dalen. Hij is kerndocent techniek van SKOOB, hogeschool-hoofddocent en voorzitter van de examencommissie bij het instituut Built Environment van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, en kwaliteitsmanager voor diverse grote bouwers. Hij is manager geweest van Nieman Kwaliteitsborging en dus al jaren betrokken bij de begeleiding op het gebied van kwaliteitsmonitoring van uiteenlopende projecten.
Erik Faasen
Erik Faasen werkt vanuit de overtuiging dat ieder mens beschikt over een ongekend potentieel om betekenisvol te kunnen zijn in het leven. Om dat te bereiken, is het essentieel dat men zijn zelfkennis vergroot, beter leert vertrouwen op intuïtie en verbonden is met persoonlijke drijfveren en passies. Daarvanuit kan men werken aan een stevige verbinding met de ander; een proces dat een leven lang in beweging is en waarin we elke keer nieuwe ontdekkingen doen, die het leven verrijken.
“De wereld is volop in beweging. Innovaties volgen elkaar in rap tempo op en steeds vaker zijn ze disruptief. Veranderingen zijn spannend en ons brein is vaak gericht op het behouden van het vertrouwde. In de bouw neemt modulair en industrieel bouwen een enorme vlucht en dat vind ik fantastisch. Het vraagt echter wel om krachtige en emotioneel intelligente medewerkers, die creatief zijn en goed om kunnen gaan met veranderingen.”
Sinds 2005 begeleidt Faasen teams en organisaties in ontwikkel- en verandertrajecten. De afgelopen jaren is hij werkzaam geweest als trainer, coach en spreker in de bouwsector, het onderwijs en de accountancy. Hij begeleidt professionals individueel op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en carrièremanagement. Stuurt op groei en werkt met mensen vanuit optimisme en dankbaarheid.
Daarnaast worden diverse andere gerenommeerde gastdocenten vanuit SKOOB ingezet:
Emile Jansen en Joost Vos van Nieman Kwaliteitsborging, vanuit hun rol als inhoudelijk expert
Roy de Olde als ervaren kwaliteitsborger vanuit het instrument VKB vanuit SWK.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de Wet Kwaliteitsborging (WKB)?
Onze kerndocenten en kwaliteitsexperts Hajé van Egmond en Jan Pieter van Dalen zijn in gesprek gegaan met de mannen van de podcast Het Bouwkompas. Ze wilden meer weten van de Wet Kwaliteitsborging (WKB).
Deze wet verandert per 1 januari 2023, maar wat betekent dit voor de bouwwereld? Welke wijzigingen zijn belangrijk om te weten en was is hun verwachting van deze grote wijziging in de bouw? Beluister voor het antwoord de onderstaande podcasts.